ZoPP Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa

Zgłoszenie przestępstwa można dokonać zarówno co do przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, jak i publicznego. Zgłoszenie wywiera jednak w obu przypadkach inny skutek. W sytuacji przestępstw ściganych  z oskarżenia publicznego stosuje się zasadę, w myśl której każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie organ powołany do prowadzenia postępowania przygotowawczego obowiązany jest wydać postanowienie o wszczęciu bądź o odmowie wszczęcia śledztwa. Brak zawiadomienia o przestępstwie ściganym z oskarżenia publicznego karalny jest wyłącznie w ściśle określonych przypadkach. Dotyczą one najcięższych przestępstw,  w których przypadku karalne jest niezawiadomienie o przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego. Do przestępstw tych zalicza się m.in.

• zabójstwo człowieka;
• pozbawienie człowieka wolności;
• przetrzymywanie zakładnika;
• niektóre przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu (w tym sprowadzenie zdarzenia zagrażającego życiu lub zdrowiu wielu ludzi)
• handel ludźmi;
• część przestępstw naruszających prawo międzynarodowe
• część przestępstw dotyczących działań wojennych (np. zaatakowanie w czasie działań zbrojnych miejscowości lub obiektu niechronionego);
• część przestępstw przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej (np. zamach na Prezydenta RP);
• przestępstwa o charakterze terrorystycznym.

Nie popełnia jednak w powyższych przypadkach przestępstwa ten, kto zaniechał zawiadomienia, mając dostateczną podstawę do przypuszczenia, że organ ścigania wie o przygotowywanym, usiłowanym lub dokonanym czynie zabronionym. Nie popełnia przestępstwa również ten, kto zapobiegł popełnieniu (przygotowaniu, usiłowaniu) takiego czynu.